Sinds 17 augustus 2015 is de Europese Erfrechtverordening van toepassing op internationale nalatenschappen, dat wil zeggen op de erfopvolging van personen die op of na 17 augustus 2015 komen te overlijden. De verordening geldt voor alle landen van de Europese Unie (met uitzondering van Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk).
Van een internationale nalatenschap is sprake zodra verschillende landen betrokken zijn bij die nalatenschap. Veelvoorkomend voorbeeld: iemand met de Nederlandse nationaliteit komt te overlijden en bezit op dat moment een vakantiewoning in het buitenland.
Waarom een Europese Erfrechtverordening?
Op grond van de Europese Erfrechtverordening zijn in alle landen van de Europese Unie (met uitzondering van Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk) dezelfde regels van toepassing om te bepalen welk recht van toepassing is op een internationale nalatenschap.
Hoofdregels van de Europese Erfrechtverordening
1. Recht laatste gewone verblijfplaats van toepassing
Op een internationale nalatenschap is het recht van toepassing van het land waar de overledene zijn laatste gewone verblijfplaats had. Wat zijn laatste gewone verblijfplaats was dient aan de hand van alle relevante feiten en omstandigheden te worden vastgesteld.
2. Rechtskeuze voor het recht van de nationaliteit van de testateur
Het is mogelijk om af te wijken van de onder 1 vermelde hoofdregel door in een testament een rechtskeuze te maken. De keuzemogelijkheden zijn beperkt tot het recht van het land van de nationaliteit van de testateur op het moment van de rechtskeuze of op het moment van zijn overlijden. Als een testateur verschillende nationaliteiten bezit kan hij kiezen tussen de verschillende rechtsstelsels.
3. Europese erfrechtverklaring
Met de inwerkintreding van de verordening is tevens de Europese erfrechtverklaring geïntroduceerd, waarmee erfgenamen en executeurs hun rechten en bevoegdheden kunnen aantonen in de verschillende EU-lidstaten.
Rechtskeuze voor Nederlanders
Personen met de Nederlandse nationaliteit kunnen ook na 17 augustus 2015 een rechtskeuze uitbrengen voor Nederlands recht.
Omdat de verordening het recht van de laatste gewone verblijfplaats van toepassing verklaart op de (internationale) nalatenschap in die gevallen dat er geen rechtskeuze is gemaakt, is het vooral voor Nederlanders die in het buitenland (gaan) verblijven aan te raden een rechtskeuze uit te brengen voor Nederlands recht. Op deze wijze wordt voorkomen dat het recht van de gewone verblijfplaats op het moment van overlijden van toepassing zal zijn.
Rechtskeuze voor buitenlanders met woonplaats in Nederland
Voor personen zonder de Nederlandse nationaliteit maar met hun gewone verblijfplaats in Nederland is er veel veranderd. Zij kunnen enkel nog een rechtskeuze uitbrengen voor het recht van de nationaliteit.